Zespół Szkoły Podstawowej i Gminnego Przedszkola w Nowej Jastrząbce

SPRAWNOŚĆ MANUALNA I GRAFOMOTORYCZNA
to sprawność rąk w zakresie wykonywania takich czynności, jak: pisanie, rysowanie, wycinanie nożyczkami, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików.

SPOSOBY USPRAWNIANIA SPRAWNOŚCI MANUALNEJ - Na rozwój manualny wpływa ogólny rozwój fizyczny dziecka. Nie należy zatem zabraniać mu biegania, wspinania się, czołgania, czy jazdy rowerkiem. Bardzo ważnym elementem w nabieraniu płynności ruchów jest samoobsługa dziecka: wiązanie butów, zapinanie guzików. Budowanie, lepienie, majsterkowanie, wycinanie to również baza do usprawniania precyzji rąk.

Uwaga Rodzice! Nie pomagajcie dziecku, robiąc coś za nie, ani nie podsuwajcie mu bezustannie gotowych rozwiązań i podpowiedzi. Starajcie się dać dziecku możliwość wykonania pewnych zadań, pełnienia ról i przeżywania z tego powodu satysfakcji. Chwalcie dziecko, nagradzajcie je słownie.

 Ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej: Wskazane są ćwiczenia równoważne: gra w klasy, chodzenie po krawężniku, stanie i skakanie na jednej nodze, chodzenie stopa za stopą, jazda na hulajnodze, na rowerze, podskoki, chód ze zmianą kierunku: po zygzakach, „ślimaku”, „ósemce”

Ćwiczenia usprawniające manualnie:

Zabawy konstrukcyjne, układanie i rzucanie

• z koralików, klocków (dużych, małych): mebli, pojazdów, drzew, budowli, figur
• z patyczków: płotów, drabin, domów
• z tasiemki: figur geometrycznych
• z elementów mozaiki geometrycznej: postaci ludzi i zwierząt
• z różnorodnych materiałów i elementów układanie scenek: z liści, owoców, kory
• rzucanie i łapanie piłek różnej wielkości, wykonanych z różnych materiałów
• rzucanie do celu piłek różnej wielkości, obręczy, woreczków

Lepienie

• zachęcanie do zabaw plasteliną, ciastoliną, masą solną

Wycinanie

• cięcie papieru
• cięcie papieru wzdłuż narysowanej linii prostej
• cięcie pasków papieru jednakowej szerokości (płoty, drabinki)
• cięcie wzdłuż linii falującej
• wycinanie figur: kwadratów, prostokątów, trójkątów
• wycinanie dużych i małych kół
• rozcinanie na części obrazków do składania

Malowanie

• malowanie jednocześnie obydwiema rękami na dużym arkuszu papieru, przypiętym w pionie lub położonym w  poziomie
• malowanie palcem na całej powierzchni kartki różnokolorowych linii poziomych i pionowych
• malowanie pędzlem linii prostych, splatanych nici, kłębuszków

Rysowanie

• wodzenie palcem po wzorze pod kontrolą wzroku
• rysowanie grubymi flamastrami, kredkami na dużych powierzchniach zawieszonych w pozycji pionowej
• kolorowanie obrazka

Wydzieranie i stemplowanie

• wykorzystywanie materiałów o różnej strukturze i różnym stopniu trudności rwania
• zachęcanie do podejmowania prób rwania materiału na części (duże, małe)
• wydzierania łatwych kształtów: piłki, baloniki, domki, namioty
• stemplowanie gotowymi stemplami połączone z malowaniem
• tworzenie obrazków z odciskanych stempli na całej powierzchni kartki
• stemplowanie różnymi przedmiotami, pozostawiającymi ślady (np. korki, nakrętki,
• warzywa)

Wyszywanie

• wyszywanki bez igły
• chwytanie drobnych przedmiotów – zbieranie klocków, koralików
• nawlekanie dużych (następnie coraz mniejszych) korali, makaronu, guzików na sznurek, drut
• układanie klocków w jednej linii ( tworzenie prostych układów rytmicznych)
• przypinanie klamerek do tektury
• zbieranie i wrzucanie drobnych elementów do pojemników
• piętrzenie i segregowanie klocków, zabawek
• ugniatanie obiema rękami, jedną ręką – raz lewą raz prawą kul z papieru, bibuły

Ćwiczenia graficzne

• wyrabianie precyzji w czasie rysowania po śladzie, według wzoru, samodzielnie linii: poziomych, pionowych, ukośnych, kolistych, falistych, łamanych,
• łączenie liniami zaznaczonych punktów
• obrysowanie dłoni i stóp, obrysowywanie przedmiotów
• rysowanie według gotowych szablonów,
• rysowanie szlaczków i kształtów literopodobnych po śladzie, według wzoru, samodzielnie

Do wykonywania ćwiczeń graficznych warto podsuwać dziecku rozmaite narzędzia wymagające zróżnicowania siły nacisku: lekkiego (kreda, węgiel rysunkowy, pędzelki, cienkie mazaki) i silnego (kredki woskowe, gruby mazak, ołówek, kredki).

Niezbędne jest, aby Rodzice zwracali uwagę na prawidłowy chwyt narzędzi pisarskich oraz  sposób i kierunek kreślenia: linii pionowych: z góry na dół, linii poziomych: od lewej do prawej.

Co zrobić, jeśli dziecko „nie chce słyszeć” o rysowaniu?

Wyjściem jest organizowanie „zabaw w rysowanie”. Zaczynamy od najprostszych, takich jak:

• rysowanie patykiem na piasku;
• mazanie zmoczonym palcem w farbie po papierze;
• zamalowywanie dużych płaszczyzn grubym lub szerokim pędzlem;
• pogrubianie konturów dużych form geometrycznych i dużych rysunków;
• odciskanie zamalowanej farbą dłoni, stóp;
• obrysowywanie dłoni i stóp;
• „malowanki – niespodzianki” pod nieobecność dziecka rodzic rysuje coś świecą, dziecko pokrywa farbą kartkę;
• wydzieranie z papieru różnych postaci,
• lepienie z gliny, plasteliny, ciasto liny bądź masy solnej, rozpoczynając od form prostych: kulek, wałeczków, po bardziej złożone, wymagające łączenia elementów;
• nawlekanie korali, przewlekanie sznurków przez otworki w tekturkach;
• zbieranie drobnych elementów palcami jak pęsetą;
• przypinanie do sznurka klamerek do bielizny;
• ugniatanie kul jedną ręką (z bibuły, gazety) wypełnianie kolorowanek oraz wzorów wykonanych stemplami;
• wycinanie z papieru, uwzględniając stopień trudności: od linii prostej, przez falistą, po wycinanie form geometrycznych i konturowych rysunków;
• składanie kartek papieru (samoloty, czapeczki itp.), orgiami;
• rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym, łączenie ponumerowanych kropek w kontur niespodziankę;
• prowadzenie linii w labiryntach;
• rysowanie szlaczków litero podobnych w powiększonej liniaturze, według stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru, odwzorowywanie;